Μελατονίνη, Η «Ιερή» Ορμόνη Του Ανθρώπινου Σώματος

Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη, η οποία παράγεται από την επίφυση, έναν σημαντικό αδένα, που βρίσκεται στον εγκέφαλο και θεωρείται ότι είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού του σώματός μας. Ουσιαστικά είναι αυτή που ρυθμίζει τον καθημερινό βιολογικό ρυθμό του σώματός μας. Η επίφυση ελέγχει τους κιρκαδικούς ρυθμούς (Ο κιρκαδιανός ή κιρκαδικός ρυθμός, γνωστός και ως «βιολογικό ρολόι» ρυθμίζει σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς τη βιολογική τους διαδικασία, τις απαραίτητες βιολογικές λειτουργίες τους -π.χ. ύπνος, ορμονικές εκκρίσεις, μεταβολισμός. Κάθε οργανισμός έχει και ακολουθεί ένα βιολογικό ρολόι που χαρακτηρίζεται από ρυθμική εναλλαγή στα επίπεδα των χημικών συστατικών και την προσαρμογή των βιολογικών λειτουργιών.) Στους ενδογενείς αυτούς μηχανισμούς εμπλέκονται πολλοί χημικοί παράγοντες στο σώμα αλλά παράλληλα επηρεάζονται άμεσα από διάφορους εξωγενείς παράγοντες όπως το φως, η θερμότητα κ.α. εξαιτίας της μεγάλης προσαρμοστικότητας που παρουσιάζουν και αυξάνει τα επίπεδα της μελατονίνης με το που αρχίζει και σκοτεινιάζει ενώ τα μειώνει, όταν αρχίζει και ξημερώνει. Βοηθά λοιπόν να προετοιμαστούμε για ύπνο, να κοιμηθούμε και μας προετοιμάζει επίσης για το ξύπνημα. Η επίφυση είναι ένας μικροσκοπικός αδένας που βρίσκεται στο κέντρο του εγκεφάλου, ενώ πολλοί θεωρούν ότι η επίφυση είναι αυτή που συντονίζει ολόκληρο τον εγκέφαλο. Έχει μελετηθεί από ερευνητές από τα αρχαία χρόνια και αρκετοί συνδέουν την επίφυση με την ύπαρξη του τρίτου ματιού. Στα 7 κέντρα ενέργειας (τσάκρας) το 6ο βρίσκεται στο μυελικό πλέγμα- το πλέγμα επίφυσης ανάμεσα στα φρύδια. Μάλιστα αποδίδουν στην επίφυση προηγμένες ικανότητες. Στους Αρχαίους πολιτισμούς όλοι οι πνευματικοί αρχηγοί έπρεπε να έχουν πετύχει την επαναλειτουργία του τρίτου ματιού. Στην Κίνα οι μανδαρίνοι συμβόλιζαν τη λειτουργία του τρίτου ματιού, τοποθετώντας στο κεφάλι τους ένα φτερό από παγώνι, ενώ στην Αίγυπτο το στέμμα των Φαραώ είχε πάνω του ένα φίδι που συμβόλιζε τον αδένα. Ο Καρτέσιος υποστήριζε πως η επίφυση είναι η έδρα της ψυχής, ενώ ο Γαληνός ότι η επίφυση ρυθμίζει τη ροή των σκέψεων. Πολλοί μελετητές θωρούν τη μελατονίνη πολύ περισσότερο από μια ορμονική βοήθεια ύπνου.

Η λειτουργία της επίφυσης υποβαθμίζεται από τις τοξίνες, τα βαρέα μέταλλα, τα χημικά, την οξύτητα του αίματος, αλλά και απ’ τον κακό τρόπο ζωής και την καθημερινή κακή διατροφή, με αποτέλεσμα να μειώνεται η παραγωγή της μελατονίνης. Με το πέρασμα των χρόνων παρατηρείται αρκετή πτώση της μελατονίνης, σε άλλους ενήλικες περισσότερο και σε άλλους λιγότερο, με αποτέλεσμα τη φθορά του οργανισμού και τη γήρανση.

Μεγάλη σημασία έχει και η έκθεση στο φως, που επηρεάζει την ποσότητα της μελατονίνης που θα παράξει το σώμα μας. Στις μικρές μέρες του χειμώνα παράγεται λιγότερη μελατονίνη (χαρακτηριστική είναι η κατάθλιψη του χειμώνα σε κάποιους ασθενείς), σε σχέση με τις πολύ μεγαλύτερες καλοκαιρινές μέρες.

Ο Dr. Pierpaoli, στο βιβλίο του «MELATONIN MIRACLE: Nature's Age-Reversing, Sex-Enhancing, Disease-Fighting Hormone» θεωρεί ότι αν ληφθεί μελατονίνη σε μορφή συμπληρωμάτων, η γήρανση μπορεί να επιβραδυνθεί. Και όχι μόνο, μπορεί επίσης να επαναφέρει και να ρυθμίσει τους κιρκαδικούς ρυθμούς αλλά και ολόκληρο το ενδοκρινικό σύστημα. Επίσης στο ίδιο βιβλίο αναφέρει ότι η μελατονίνη μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης το πρωί, σύνηθες σύμπτωμα σε γυναίκες σε εμμηνόπαυση καθώς και στη ρύθμιση των γυναικείων ορμονών την περίοδο αυτή. Επίσης τονίζει ότι τα επίπεδα μελατονίνης σχετίζονται με την ηλικία. Στις γυναίκες μετά τα 40 έως τα 45 η μελατονίνη μειώνεται αρκετά και συνήθως θεωρείται η αρχή της περιεμμηνόπαυσης, ενώ η μεγαλύτερη μείωση της μελατονίνης γίνεται μετά τα 50 με 55 χρόνια, περίοδος που σταματά και η έμμηνος ρύση. Ο Pierpaoli θεωρεί μέσα από μια μελέτη που έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 2000 ότι η επίφυση μέσω της μελατονίνης ρυθμίζει την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης, που σημαίνει ότι μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα ή να καθυστερήσει. Επίσης υποστηρίζει πως η μελατονίνη συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργεί των επινεφριδίων καθώς και των αναπαραγωγικών ορμονών. Γι’ αυτό δήλωσε χαρακτηριστικά: «Αν ήξερα τα αποτελέσματα της μελατονίνης, θα έπαιρνα το συμπλήρωμα από την ηλικία των 30 ετών» (ο ίδιος έχει περάσει τα 80).

Από πολλές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι η μελατονίνη ενεργεί ευεργετικά κατά πολλών τύπων καρκίνου, με πιο χαρακτηριστικό αυτόν του καρκίνου του μαστού, ενώ συνάμα ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Επίσης έρευνες που έγιναν σε ποντίκια κατέληξαν ότι η μελατονίνη ρυθμίζει την υψηλή πίεση το αίματος, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπο 2, τη δυσλιπιδαιμία και την παχυσαρκία, καταλήγοντας ότι αυτοί που επιθυμούν να χάσουν βάρος μπορεί να ωφεληθούν από την πρόσληψη της μελατονίνης.

Φθόριο, ο μεγάλος εχθρός

Ο μεγαλύτερος εχθρός της επίφυσης είναι το φθόριο, το οποίο συναντάται στο νερό της βρύσης, στις οδοντόκρεμες, σε συσκευασμένα τρόφιμα, σε επεξεργασμένα δημητριακά, σε τυποποιημένους χυμούς, σε ανθρακούχα αναψυκτικά, μπύρα, κρασί, στο αλάτι, σε φυτοφάρμακα ακόμα και σε παιδικές τροφές και εμφιαλωμένα νερά.

Θεωρητικά σε όλες τις τροφές υπάρχει μικρή ποσότητα φθορίου από τη στιγμή που υπάρχει και στο νερό και που απ’ αυτό το νερό ποτίζονται οι καλλιέργειες άρα περνά και στην παραγωγή των τροφίμων.

Ο Αμερικανός ερευνητής, χημικός Dean Burk, με πολλές έρευνες πάνω στον καρκίνο έχει γράψει: «Περισσότεροι άνθρωποι έχουν πεθάνει τα τελευταία 30 χρόνια από καρκίνους που συνδέονται με τη φθορίωση από όλους τους στρατιωτικούς θανάτους σε ολόκληρη την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών».

Το φθόριο κατηγορείται ότι προκαλεί άνοια και Αλτσχάιμερ, ενώ δημιουργεί προβλήματα στο συκώτι και τα νεφρά, δημιουργεί αλλεργίες, αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και προκαλεί εντερικά προβλήματα. Επίσης παρεμποδίζει τη λειτουργία ορισμένων ενζύμων, όπως τα ένζυμο λιπάση.

Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να το αποφύγετε, τοποθετώντας στο σπίτι σας ένα καλό φίλτρο νερού και να μην χρησιμοποιείτε οδοντόκρεμες με φθώριο. Επίσης καλό είναι να προσέχουμε τις ετικέτες των συσκευασμένων τροφίμων και να τρώμε βιολογικά για να αποφεύγουμε τα φυτοφάρμακα. Να αποφεύγουμε ακόμα τα βαρέα μέταλλα (π.χ υδράργυρος που βρίσκεται στα σφραγίσματα των δοντιών).

Ωφελούμαστε με τη νηστεία, την υγιεινή διατροφή, αποφεύγοντας τη γλουτένη, καταναλώνοντας αρκετά λαχανικά, φρούτα και αντιοξειδωτικά τρόφιμα (διαβάστε το αντίστοιχο θέμα σε άλλη σελίδα του Ευεξία).

Στην έρευνα «Curcumin attenuates neurotoxicity induced by fluoride: An in vivo evidence» που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “pharmacognosy magazine” εξάγεται το εξής συμπέρασμα:

«Η μελέτη μας καταδεικνύει έτσι ότι η ημερήσια εφάπαξ δόση των 120 ppm F έχει ως αποτέλεσμα πολύ σημαντικές αυξήσεις στο LPO καθώς και νευροεκφυλιστικές αλλαγές σε κυτταρικά σώματα νευρώνων επιλεγμένων περιοχών του ιππόκαμπου. Η λήψη κουρκουμίνης μειώνει σημαντικά την τοξική επίδραση του F σε σχεδόν φυσιολογικό επίπεδο, αυξάνοντας την αντιοξειδωτική άμυνα και παρέχει απόδειξη ότι έχει θεραπευτικό ρόλο κατά του νευροεκφυλισμού που προκαλείται από το οξειδωτικό στρες.»

Επίσης καλό είναι να κοιμόμαστε όσο γίνεται νωρίτερα για να επωφεληθούμε όσο μπορούμε περισσότερο από το φως της ημέρας. Οι περισσότεροι από εμάς ζούμε και εργαζόμαστε σε περιβάλλον με τεχνητό φωτισμό, ενώ οι τηλεοράσεις, οι υπολογιστές, τα κινητά μειώνουν την παραγωγή μελατονίνης. Όσο μπορούμε λοιπόν να εκτιθέμεθα σε φυσικό φως, ενώ όταν κοιμόμαστε να υπάρχει απόλυτο σκοτάδι.

Πηγές:

-MELATONIN MIRACLE: Nature's Age-Reversing, Sex-Enhancing, Disease-Fighting Hormone, September 5, 1995, Walter Pierpaoli

-Universo melatonina. Viaggio alla scoperta dei suoi straordinari effetti sulla longevità e sul sistema immunitario, 14 ottobre 2021, Walter Pierpaoli

-The Magic of Melatonin: How this Amazing Hormone Will Help You Sleep, Reduce Pain, Relieve Anxiety, Slow Aging, and Much More, December 10, 2019, Dr. Jan-Dirk Fauteck

-Pierard C, Beaumont M, Enslen M, Chauffard F, Tan DX, Reiter RJ, Fontan A, French J, Coste O and Lagarde D, 2001. Resynchronization of hormonal rhythms after an eastbound flight in humans: effects of slow-release caffeine and melatonin. European Journal of Applied Physiology, 85, 144-150.

-Zhdanova IV, Wurtman RJ, Regan MM, Taylor JA, Shi JP, Leclair OU (Οκτώβριος 2001). «Melatonin treatment for age-related insomnia». J. Clin. Endocrinol. Metab. 86 (10): 4727–30.

-Buscemi N, Vandermeer B, Hooton N, Pandya R, Tjosvold L, Hartling L, Baker B, Klassen T and Vohra S, 2005. The efficacy and safety of exogenous melatonin for primary sleep disorders: a meta-analysis. Journal of General Internal Medicine, 20, 1151–1158

-Wake Up! Melatonin is For More Than Just Sleep: The answer to aging, immune health, cancer, and much more! April 14, 20, Terry Lemerond

-Melatonin improves glucose homeostasis in young Zucker diabetic fatty rats, Ahmad Agil, academia.edu

-Curcumin attenuates neurotoxicity induced by fluoride: An in vivo evidence, Chhavi Sharma, Pooja Suhalka, Piyu Sukhwal, Neha Jaiswal, and Maheep Bhatnagar

-Melatonin reduces the risk of death from cancer,  GreenMedInfo

Από την Επιστημονική Ομάδα του Υγεία Ευεξία