Ο Υπερδαφημιζόμενος κόσμος της Ευτυχίας: "Ψεύτισε το μέχρι να τα καταφέρεις"

Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση εξέτασε τα στοιχεία στα οποία βασίζονται πολλές παρεμβάσεις ευτυχίας.

Ευτυχία—είναι φαινομενικά άπιαστο για πολλούς ανθρώπους, δεδομένου ότι η βιομηχανία της ευτυχίας αξίζει περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια δολάρια.1 Και, τουλάχιστον στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αναζήτηση της ευτυχίας δεν έχει αποφέρει πολλά στον τρόπο ανταμοιβής, δεδομένου ότι Η ευτυχία μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό (αν και ελαφρά) μεταξύ 2008 και 2022, τουλάχιστον σύμφωνα με την Έκθεση Παγκόσμιας Ευτυχίας (WHR, 2023).2 Φαίνεται ότι υπάρχει μια μικρή αποσύνδεση μεταξύ της αξίας του κλάδου και της αποτελεσματικότητάς του.

Ωστόσο, δεν υπάρχει έλλειψη βιβλίων αυτοβοήθειας, ιστοσελίδων, ακόμη και επιστημονικών μελετών που υποστηρίζουν ότι μια προσέγγιση ή ένα εργαλείο μπορεί να βελτιώσει την ευτυχία των ανθρώπων. Ενώ τα αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν εργαλεία που προωθούνται από βιβλία αυτοβοήθειας και ιστότοπους είναι συχνά πιο βασισμένα σε περιπτώσεις (μία από τις πηγές μύθων που συζητήθηκαν από τους Grawitch & Ballard, 2019), θα πρέπει να αναμένουμε ότι τα στοιχεία στα οποία βασίζονται οι επιστημονικά μελετημένες παρεμβάσεις θα είναι πιο έγκυρα .

Αυτό το συμπέρασμα τέθηκε πρόσφατα σε δοκιμή σε μια συστηματική ανασκόπηση προκαταχωρισμένων μελετών που διεξήχθησαν από τους Folk και Dunn (2024). Επέλεξαν να επικεντρωθούν ειδικά σε προκαταχωρισμένες μελέτες για να μειώσουν την πιθανότητα να ληφθούν αποτελέσματα με p-hacking.

Η αναθεώρησή τους κάλυψε τρεις τύπους παρεμβάσεων: αυτές που επικεντρώθηκαν στην πραγματοποίηση συγκεκριμένων προσθηκών στη ζωή κάποιου (π.χ. άσκηση ευγνωμοσύνης, διαλογισμός). εκείνα που επικεντρώνονται στην αφαίρεση πραγμάτων από τη ζωή κάποιου (π.χ. μείωση της δυσάρεστης χρήσης του χρόνου, μείωση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης) και εκείνων που επικεντρώνονται περισσότερο σε έναν πληθυσμό (δηλαδή, κρατική οικονομική υποστήριξη, παρεμβάσεις στο χώρο εργασίας).

Τι βρήκαν;

Αν και η αναφορά των αποτελεσμάτων της μελέτης ήταν εκτενής, εδώ είναι πέντε αξιοσημείωτα ευρήματα από την ανασκόπησή τους:

• Λίγες από τις παρεμβάσεις, ανεξαρτήτως κατηγορίας, έδειξαν σταθερά ισχυρά αποτελέσματα. Τυχόν επιδράσεις που παρατηρήθηκαν ήταν συνήθως μικρές έως μέτριες στην καλύτερη περίπτωση και ήταν εξαιρετικά ασυνεπείς ως προς το εάν παρατηρήθηκαν επιδράσεις.
• Οι περισσότερες από τις παρεμβάσεις που έδειξαν κάποια αποτελεσματικότητα το έκαναν βραχυπρόθεσμα, με ελάχιστα στοιχεία (ή οποιαδήποτε πραγματική εστίαση σε) μακροπρόθεσμα οφέλη. Ενώ η ικανότητα εμφάνισης οφελών αμέσως ή αμέσως μετά από μια παρέμβαση είναι αρκετή για να δικαιολογήσει ισχυρισμούς αποτελεσματικότητας, εάν τέτοια οφέλη εξαφανιστούν γρήγορα, πόσο όφελος θα παρείχαν πραγματικά;
• Τα πιο σταθερά ισχυρά αποτελέσματα (αν και μόνο σε τρεις μελέτες) εμφανίστηκαν για την αύξηση της κοινωνικότητας. Ωστόσο, η εξάσκηση της ευγνωμοσύνης, η δαπάνη χρημάτων σε άλλους και το να συμπεριφέρεσαι χαρούμενος έδειξαν όλα κάποια σταθερά μικρά έως μέτρια οφέλη, αν και τα περισσότερα ήταν της μικρής διάρκειας ποικιλίας.
• Οι πιο σταθερά αδύναμες/αναποτελεσματικές παρεμβάσεις αφορούσαν τη μείωση της χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης/έξυπνων τηλεφώνων. Ενώ τέτοιες παρεμβάσεις ακούγονται διαισθητικές, μπορεί να έχουν ελάχιστη έως καθόλου επίδραση (όπως παρατηρήθηκε και για τον διαλογισμό).
• Λίγες από τις παρεμβάσεις είχαν αξιολογηθεί εκτενώς μέσω προκαταχωρισμένων μελετών. Οι πιο μελετημένες παρεμβάσεις ήταν η βοήθεια προς τους άλλους (συμπεριλαμβανομένης της δαπάνης χρημάτων σε άλλους), η ευτυχής συμπεριφορά και η παροχή οικονομικών πόρων από τις κυβερνήσεις.

Ποιες είναι οι συνέπειες της αναθεώρησης;

Υπάρχουν δύο βασικές συνέπειες που μπορούμε να αντλήσουμε από τη συστηματική ανασκόπηση των Folk και Dunn.

Το πρώτο είναι ότι, γενικά, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι οι άνθρωποι μπορούν να βελτιώσουν αξιόπιστα τη μακροπρόθεσμη ευτυχία τους — τουλάχιστον μέσω μιας προγραμματισμένης παρέμβασης. Ενώ τέτοιες παρεμβάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε ορισμένα βραχυπρόθεσμα οφέλη, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι τέτοιες παρεμβάσεις θα έχουν μόνιμο αντίκτυπο.

Ένας μεγάλος λόγος για μια τέτοια απαισιοδοξία όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη βελτίωση της ευτυχίας είναι ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων τείνουν να επιστρέφουν στα βασικά επίπεδα ευτυχίας όταν βιώνουν μεγάλα γεγονότα της ζωής τους, όπως διαζύγιο, πένθος ή γάμος (Mancini et al., 2011). Στο Mancini et al. Στη μελέτη, ακόμη και εκείνοι που εμφανίζουν σημαντικές μειώσεις ή αυξήσεις αμέσως μετά το συμβάν κατέληξαν τελικά να επιστρέψουν πιο κοντά στο βασικό επίπεδο ευτυχίας τους τις περισσότερες φορές.

Η μελέτη των Mancini et al. είναι απλώς μία από τις πολλές μελέτες που υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να είναι μάλλον προσαρμοστικοί όταν πρόκειται για μεταβαλλόμενες συνθήκες ζωής (ονομάζεται επίσης ηδονικός διάδρομος).

Η δεύτερη συνέπεια είναι ότι η κοινωνικότητα μπορεί να είναι ένας αξιόπιστος τρόπος για τη βελτίωση της ευτυχίας κάποιου, αν και για πόσο καιρό είναι αβέβαιο. Αν και αυτό φαίνεται λίγο αντίθετο όταν εξετάζεται στο πλαίσιο της πρώτης υπονοήσεως, μπορεί να έχει λιγότερο να κάνει με την κοινωνικότητα που βελτιώνει την ευτυχία, αυτή καθεαυτή, και περισσότερο να κάνει με την κοινωνικότητα που σχετίζεται με το χτίσιμο και διατήρηση ενός δικτύου κοινωνικής υποστήριξης.

Η ύπαρξη κοινωνικών σχέσεων υψηλής ποιότητας είναι ο πιο σταθερός παράγοντας πρόβλεψης της ευτυχίας, αλλά έχει επίσης συνδεθεί στενά με τις ικανότητες διαχείρισης του άγχους των ανθρώπων και την εμπειρία τους από τη μοναξιά (Zhang & Dong, 2022). Επομένως, η ύπαρξη ενός ποιοτικού δικτύου κοινωνικής υποστήριξης είναι σημαντική για πολλές πτυχές της ευημερίας και η κοινωνικότητα είναι ένας τρόπος καλλιέργειας και διατήρησης ενός τέτοιου δικτύου.

Ενώ η ενίσχυση του κοινωνικού δικτύου μπορεί να προσφέρει οφέλη για την ευημερία, είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η επιδίωξη της ευτυχίας ως στόχος από μόνη της συχνά επιφέρει παράδοξα αποτελέσματα, όπως δυσαρέσκεια.

Συχνά δεν ξέρουμε τι θα μας κάνει ευτυχισμένους και, επομένως, η επιδίωξη της ευτυχίας γενικά οδηγεί σε απογοήτευση. Όπως υποστήριξε ο Pinsof (2023), η πεποίθηση ότι η ευτυχία μπορεί να επιτευχθεί με άμεση αναζήτηση είναι ένας μύθος. Αυτό δεν σημαίνει ότι το να έχετε ένα ισχυρό δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης, να βοηθάτε άλλους ή να αλλάξετε τη διατροφή σας είναι κατά κάποιο τρόπο δέν είναι κακό για εσάς. Οποιοδήποτε από αυτά (όπως και άλλα που συζητήθηκαν στην κριτική Folk και Dunn) μπορεί να έχει ευεργετικές συνέπειες για εσάς και τους γύρω σας. Απλώς μην περιμένετε να οδηγήσουν στην ευτυχία.

Πηγές

• 1. Kathleen Pike. The Happiness Industry Makes Me Sad. Global Mental Health Programs, Columbia University. December 7, 2018. I have no idea how accurate this value is, seeing as I’ve seen it cited across multiple sources, all from between 2009 and 2019. I suspect, however, this is undervalued in 2024 dollars. It’s probably worth a lot more than that now.
• 2. I linked to the Appendix (see Figure 11). The full report can be found here.
• 3. The ultimate goal was to reduce the number of false-positive results.