ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ, ΕΝΑ ΤΟΞΙΚΟ ΦΥΤΟ

Πώς μοιάζει η πικροδάφνη;

Η πικροδάφνη είναι ένας αειθαλής θάμνος της οικογένειας Apocynaceae που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 5 μέτρα. Τα βαθύ-πράσινα φύλλα της είναι γραμμοειδή-λογχοειδή, δερματώδη και τα άνθη της ρόδινο-κοκκινωπά, υπάρχουν όμως ποικιλίες με άσπρα, κίτρινα, μοβ και διπλά άνθη, με 5 λοβούς, σε ακραίες ταξιανθίες, έχει έντονη ανθοφορία από το Μάιο ως τον Οκτώβριο. Στην Ελλάδα είναι αυτοφυής, απαντάται σε όχθες ποταμών και χειμάρρων, σε ρυάκια και σε πολλούς υγρότοπος καλλιεργείται όμως και ως καλλωπιστικό φυτό κατά μήκος των δρόμων και σε πάρκα.

Γιατί η πικροδάφνη είναι κακή;

Η κατανάλωση ενός φύλλου μπορεί να προκαλέσει το θάνατο σε μικρά παιδιά. Η τοξικότητα της πικροδάφνης οφείλεται κυρίως στις τοξικές ουσίες ολεανδρίνη και ολεανδριγενίνη , που έχουν ως στόχο να προστατεύουν το φυτό από τις επιθέσεις ζώων. Ο γαλακτώδεις χυμός του φυτού προκαλεί κοιλιακό άλγος, εμετό, διάρροια, διαταραχές της όρασης, ταχυκαρδία και καρδιακή δυσλειτουργία που προκαλεί θάνατο. Ο χυμός της εάν έρθει σε επαφή με το δέρμα μπορεί να προκαλέσει φουσκάλες, ερεθισμό και πόνο.

Όλα τα μέρη της είναι τοξικά αν καταποθούν και φυσικά τοξικό γίνεται ακόμα και το νερό σε βάζο με άνθη πικροδάφνης. Η τοξική τη δράση οφείλεται επίσης στην ουσία νηριίνη ή ολεανδρίνη, ενώ τα δραστικά συστατικά της εξάγονται από τα φύλλα. Υπάρχουν πολλές αναφορές για δηλητηριάσεις ή ακόμα θανάτους από λήψη πικροδάφνης. Ακόμα και μία μικρή ποσότητα μπορεί να είναι θανατηφόρα προκαλώντας αναπνευστική παράλυση και καρδιακό επεισόδιο. Ακόμα και οι αναθυμιάσεις από το κάψιμο της πικροδάφνης είναι επικίνδυνες, γι’ αυτό τα κλαδιά της δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται σαν καυσόξυλα.

Κίνδυνοι

Τα παιδιά µέσω του παιχνιδιού ή της περιέργειάς τους έρχονται σε επαφή µε τα δηλητηριώδη µέρη των φυτών χωρίς να αντιλαµβάνονται τον κίνδυνο που διατρέχουν. Παρόλα αυτά θανατηφόρες περιπτώσεις είχαµε και σε άτοµα µεγάλης ηλικίας, τα οποία εξαιτίας της άγνοιας τους χρησιµοποίησαν δηλητηριώδη µέρη φυτών και πέθαναν. Τέτοια κρούσµατα έχουν εντοπιστεί από άτοµα που χρησιµοποίησαν κλαδιά πικροδάφνης για σούβλισµα µε αποτέλεσµα η δηλητηριώδης ουσία να εισχώρησει στο κρέας που έφαγαν.

Έρευνα η οποία διεξάχθηκε µε βάση περιστατικά δηλητηριάσεων έδειξε πως η πικροδάφνη ήταν η πιο συχνή αιτία σχετικά µε φυτικές δηλητηριάσεις (Παπαγεωργίου κα. 2007; Ozturk, 2008; Gupta and Mittal, 2010). Το γεγονός ότι ποσότητα 5-10 ανθέων πικροδάφνης είναι αρκετά θανατηφόρες δόσεις για τον άνθρωπο (Buff and Dunk, 1998), θα πρέπει να µας προβληµατίζει εφόσον αυτά τα είδη χρησιµοποιούνται τακτικά ως καλλωπιστικά.

Θεραπευτικές ιδιότητες

Οι θεραπευτικές ιδιότητες της πικροδάφνης αλλά και η τοξικότητά της ήταν γνωστά από την αρχαιότητα. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιούνται κυρίως τα φύλλα και ο φλοιός, που σε μικρές δόσεις παρουσιάζουν καρδιοτονωτικές και διουρητικές ιδιότητες. Τα φύλλα της πικροδάφνης χρησιμοποιούνται επίσης στην παρασκευή ποντικοκτόνων φαρμάκων. Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Πώς να αποφύγετε τη πικροδάφνη;

Μεγαλώνει σε ηλιόλουστα μέρη με υγρό υπόστρωμα, όπως οι όχθες ποταμών σε χαμηλό υψόμετρο, σε άγονα ξηρά εδάφη Αντέχει επίσης τα ελαφρώς υφάλμυρα εδάφη. Πολλαπλασιάζετε πολύ εύκολα με σπόρους και μοσχεύματα. Η χειροκίνητη αφαίρεση είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για τη διαχείριση της πικροδάφνης. Η πικροδάφνη δεν έχει την ικανότητα να ξαναβλαστήσει από τις ρίζες, αλλά θα ξαναβλαστήσει εύκολα από τους μίσχους. Επομένως, μια αποτελεσματική μέθοδος αφαίρεσης είναι να κόψετε το φυτό κάτω από το κολάρο της ρίζας. Το κολάρο της ρίζας είναι το μέρος όπου το στέλεχος γίνεται ρίζα.

Για να βεβαιωθείτε ότι κόβετε κάτω από το κολάρο της ρίζας, κόψτε κάτω από την ανώτερη πλευρική ρίζα. Τα καλύτερα εργαλεία για το κόψιμο της Δάφνης είναι τα κλαδευτήρια χειρός και τα κλαδευτήρια. Η χρήση πινέλων, ζιζανίων ή αλυσοπρίονων θα προκαλέσει την εξάτμιση του χυμού της Δάφνης, η οποία θα προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα. Μερικές φορές η πλήρης απομάκρυνση του φυτού από το έδαφος μπορεί να είναι μια αποτελεσματική μέθοδος αφαίρεσης ανάλογα με τον τύπο του εδάφους. Συνήθως είναι πιο εύκολο να κόψετε κάτω από το κολάρο της ρίζας.

Συμπέρασμα

Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να θυμάστε είναι να αφαιρέσετε τα νέα σπορόφυτα που φυτρώνουν αφού αφαιρέσετε τα ώριμα φυτά. Μπορείτε να περιμένετε αρκετά σπορόφυτα πικροδάφνες να εμφανιστούν τα πρώτα τρία χρόνια μετά την αφαίρεση των μητρικών φυτών. Οι σπόροι δεν διαρκούν πολύ στο έδαφος. Ωστόσο, αν οι γείτονές σας έχουν τη πικροδάφνη στο κτήμα τους, τα πουλιά θα συνεχίσουν να σας φέρνουν νέους σπόρους. Ακριβώς όπως η διαχείριση άλλων χωροκατακτητικών ειδών φυτών, η πικροδάφνη απαιτεί επιμονή. Μην καίτε τη Δάφνη. Αν εισπνεύσετε τον καπνό θα μπορούσατε να καταλήξετε στο νοσοκομείο. Αν υποπτεύεστε ή δείτε το παιδί σας να γλείψει φύλλο ή λουλούδι πικροδάφνης ή να βάλει τα χέρια του στο στόμα, αφού έπιασε το φυτό, επικοινωνήστε με το Κέντρο Δηλητηριάσεων, 210 7793777, ακολουθήστε τις οδηγίες τους, παρατηρήστε αν υπάρχουν δυσμενή συμπτώματα και για να είστε σίγουροι, πηγαίνετε στα επείγοντα περιστατικά του κοντινότερου νοσοκομείου.