Κίρρωση : Διατροφή και ομοιοπαθητική

ΓΕΝΙΚΑ

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η ηπατίτιδα φαίνεται πως είναι οι κύριες αιτίες εμφάνισης της κίρρωσης, της εκφυλιστικής αυτής πάθησης που βλάπτει τα κύτταρα του ύπατος καθώς τ’ αντικαθιστά με ουλώδη ιστό, με αποτέλεσμα η λειτουργία του ήπατος να μην είναι η φυσιολογική. Η βλάβη αυτή μπορεί να προκαλέσει ηπατική ανεπάρκεια, τήξη των αγγείων του οισοφάγου, ακόμη και τον θάνατο.

Η επικινδυνότητα της συγκεκριμένης νόσου έγκειται στο μέγεθος και, κυρίως, στη σπουδαιότητα του ήπατος για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μας. Συγκεκριμένα παίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, αφού είναι αρμόδιο για την παραγωγή χολής. Είναι ίσως το πιο απαραίτητο όργανο για τη ρύθμιση της ποσότητας του λίπους, του σακχάρου, και των πρωτεϊνών στο αίμα, ενώ ταυτόχρονα το φιλτράρει προκειμένου να εξουδετερώσει τοξίνες, όπως το αλκοόλ, τα φάρμακα και άλλες χημικές ουσίες. Τέλος δεσμεύει και αποσύρει τα ερυθροκύτταρα που έχουν φθαρεί, απομακρύνει ιούς και μικρόβια, συμβάλλοντας τα μέγιστα στη διατήρηση της σωστής σύνθεσης του αίματος και στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η ανθεκτικότητά του σε παθήσεις και κακώσεις είναι μεγάλη και έχει την ικανότητα να λειτουργεί, με μειωμένη βέβαια απόδοση, ακόμη και στην περίπτωση που έχει υποστεί βλάβη το μεγαλύτερο τμήμα του. Η κίρρωση μπορεί ν’ αποκατασταθεί στην ουσία μόνο με μεταμόσχευση ήπατος, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θ’ ανιχνευτεί σε αρχικό στάδιο το αίτιο που την προκάλεσε.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τις περισσότερες φορές η κίρρωση δεν εμφανίζει συμπτώματα όταν βρίσκεται σε αρχικό στάδιο. Αυτά εμφανίζονται όταν η βλάβη είναι πλέον αρκετά προχωρημένη:

- Εμετό (ενδεχομένως με αίμα), ναυτία, έλλειψη όρεξης.

- Αύξηση ή απώλεια κιλών.

- Ίκτερο.

- Ούρα με σκούρο χρώμα.

- Πρήξιμο στην περιοχή της κοιλιάς και στα κάτω άκρα.

- Κόκκινο χρωματισμό στις παλάμες των χεριών.

- Φαγούρα μεγάλης διάρκειας σε ολόκληρο το σώμα.

- Ανήσυχο ύπνο.

- Αιμοφόρα αγγεία σε σχήμα αράχνης, στην περιοχή του θώρακα και των ώμων.

- Διαρκές αίσθημα κόπωσης ή αποδυνάμωσης.

- Έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας.

- Διαταραχές στο κύκλο για τις γυναίκες.

- Διόγκωση των μαστών στους άνδρες.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΟΤΑΝ…

Παρουσιάσετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα.

ΑΙΤΙΕΣ

Η κίρρωση αποτελεί συνέπεια μακροχρόνιας βλάβης του ήπατος. Τις περισσότερες φορές οφείλεται σε:

- Ιούς

- Ανεπάρκειες κληρονομικής φύσεως

- Απόφραξη, για μεγάλο χρονικό διάστημα, των χοληφόρων αγγείων

- Έκθεση σε συγκεκριμένα φάρμακα, όπως η μεθοτρεξάτη και η ισονιαζίδη ή σε τοξικές ουσίες του περιβάλλοντος, όπως τα φυτοφάρμακα ή ενώσεις με κύριο συστατικό το αρσενικό.

- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

- Ηπατίτιδα B και C

- Κληρονομική ηπατοπάθεια (σπανιότερα), όπως είναι:

Η νόσος του Wilson, κατά την οποία αναστέλλεται η ικανότητα του σώματος για μεταβολισμό του χαλκού, με αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες χαλκού να συγκεντρώνονται στο ήπαρ, καταστρέφοντάς το.

Η αιμοχρωμάτωση, κατά την οποία απορροφώνται μεγάλες ποσότητες σιδήρου με κύρια συνέπεια τη δημιουργία ηπατικής βλάβης, ιδιαίτερα σε άνδρες ηλικίας 40-60 ετών.

Η γαλακτοζαιμία, που εξαιτίας της έλλειψης ενός ενζύμου που είναι απαραίτητο για την πέψη του σακχάρου του γάλακτος, το σάκχαρο αυτό συγκεντρώνεται στο ήπαρ, με αποτέλεσμα τα παιδιά που γεννιούνται με γαλακτοζαιμία να κινδυνεύουν σε μεγάλο βαθμό.

Η έλλειψη ή ο ατελής σχηματισμός χοληφόρων πόρων σε κάποια παιδιά, με αποτέλεσμα η χολή να συγκεντρώνεται στο ήπαρ και να το δηλητηριάζει.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Για τη διάγνωση της κίρρωσης απαιτείται το πλήρες ιστορικό του ασθενούς και η φυσική εξέταση, η οποία μπορεί να δώσει σημαντικά στοιχεία. Ενδέχεται ν’ ακολουθήσουν αιματολογικές εξετάσεις για τον εντοπισμό συγκεκριμένων ηπατικών παθήσεων ή ακόμη και βιοψία του ήπατος, δείγμα του οποίου λαμβάνεται με βελόνα και αναλύεται κατόπιν εργαστηριακά.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της κίρρωσης του ήπατος, είναι να καταπολεμηθεί η αιτία, δηλαδή να τερματιστεί η κατανάλωση αλκοόλ ή να περιοριστεί σημαντικά η έκθεση σε φάρμακα ή τοξικές ουσίες του περιβάλλοντος.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Η θεραπεία που θα επιλεγεί προκειμένου ν’ αντιμετωπιστεί ή κίρρωση του ήπατος ποικίλλει, ανάλογα με την αιτία που την προκάλεσε και στο στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Η αγωγή που χορηγεί συνήθως η συμβατική ιατρική, αποσκοπεί στην καθυστέρηση της εξέλιξης της κίρρωσης ή στην αποτροπή τυχόν επιπλοκών, που ενδέχεται να βλάψουν σοβαρά τον οργανισμό του ασθενούς και να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του.

- Στην περίπτωση που η κίρρωση έχει ως αιτία την υπερκατανάλωση αλκοόλ, συνιστάται η άμεση και οριστική διακοπή της, η οποία συμβάλλει θετικά και στην αντιμετώπιση άλλων παθήσεων που συνδέονται με το αλκοόλ, όπως είναι η αλκοολική ηπατίτιδα και η λιπώδης εκφύλιση.

- Όταν η κίρρωση οφείλεται σε χρόνια ηπατίτιδα, τότε συνιστάται ανάπαυση, σωστή διατροφή, ενώ κάποιες φορές χορηγείται ιντερφερόνη.

- Στην περίπτωση που για την εμφάνιση κίρρωσης ευθύνεται η νόσος του Wilson, χορηγούνται φάρμακα που απαλλάσσουν τον οργανισμό από την περίσσεια του χαλκού και τα οποία δεν αποκλείεται να λαμβάνονται εφ όρου ζωής. Όταν το αίτιο είναι η αιμοχρωμάτωση, γίνεται συνήθως αφαίμαξη 1-2 φορές την εβδομάδα για χρονικό διάστημα έως και 2 έτη, προκειμένου ν’ αποβληθεί η περιττή ποσότητα του σιδήρου.

- Μεταμόσχευση ήπατος μπορεί να χρειαστεί στην περίπτωση που η κίρρωση είναι βαριάς μορφής, δεν ενδείκνυται όμως για άτομα πολύ μικρής ή πολύ μεγάλης ηλικίας, καθώς και για άτομα των οποίων η κίρρωση οφείλεται στην υπερκατανάλωση αλκοόλ. Τα τελευταία μάλιστα θα πρέπει ν’ απόσχουν πλήρως της κατανάλωσης αλκοόλ για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, στην περίπτωση που τελικά υποβληθούν σε μεταμόσχευση ήπατος.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Οι εναλλακτικές μέθοδοι στοχεύουν στη στήριξη των υγιών κυττάρων του ήπατος και στον περιορισμό ορισμένων ενοχλητικών συμπτωμάτων ή αναπηρίας που ενδέχεται να επιφέρει η πάθηση. Οι εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας είναι αρκετές. Πιο συγκεκριμένα:

- Κινεζική ιατρική: Προτείνει τη χρήση διαφόρων συνδυασμών βοτάνων κινεζικής προέλευσης, πάντα όμως με τη σύμφωνη γνώμη και την επίβλεψη κάποιου ειδικού.

- Φυτοθεραπεία: Αποτελεσματικό μπορεί να φανεί το γαϊδουράγκαθο, αρκεί όμως να χορηγηθεί από κάποιον εξειδικευμένο θεραπευτή.

- Ομοιοπαθητική: Χορηγεί συνήθως τα Taraxacum και Chelidonium, τα οποία θεωρείται ότι συμβάλλουν στη βελτίωση της λειτουργίας του ήπατος.

- Διατροφή: Διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κίρρωσης. Γι αυτό απαιτείται η διατροφή να περιλαμβάνει πολλά φρούτα, λαχανικά και δημητριακά, καθώς επίσης γάλα και πρωτεΐνη. Με τον τρόπο αυτό θ’ αναγεννηθούν τα υγιή κύτταρα και θα επιταχυνθεί η αποκατάσταση της βλάβης. Ωστόσο η λήψη των πρωτεϊνών θα πρέπει να γίνεται με μέτρο και μετά από συμβουλή ειδικού, διότι μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως η νοητική στέρηση και η καθυστέρηση αναγέννησης των ηπατικών κυττάρων. Τέλος, καλό είναι ν’ αποφεύγονται τα ωμά θαλασσινά, διότι είναι συχνά μολυσμένα και μπορεί έτσι να προκαλέσουν ηπατίτιδα ή άλλες παθήσεις.

Προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κίρρωσης

- Αν είστε λάτρης του ποτού και δεν μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς αυτό, φροντίστε να βρείτε τα όριά σας και να μην τα ξεπερνάτε. Οι γυναίκες μπορούν να πίνουν ένα με δύο ποτά την ημέρα ενώ οι άνδρες λίγο περισσότερο, χωρίς όμως να ξεπερνούν τα δύο με τρία. Επειδή όμως η ανοχή στο αλκοόλ δεν είναι ίδια για όλους τους ανθρώπους, καλό είναι να βάλετε ένα όριο της τάξης του ενός με δύο ποτά ημερησίως και να προσπαθείτε ν’ αποφύγετε την ημερήσια κατανάλωσή του.

- Φροντίστε να μην πίνετε αλκοόλ παράλληλα με φάρμακα, όπως για παράδειγμα με παρακεταμόλη, διότι μπορεί να υπάρξουν αντιδράσεις οι οποίοι προκαλούν βλάβες.

- Μετριάστε ή εξαλείψτε την κατανάλωση ωμών θαλασσινών.

- Φροντίστε να μην εκτίθεστε σε τοξίνες του περιβάλλοντος.

- Ακολουθήστε ένα σωστό και υγιεινό πρόγραμμα διατροφής, πλούσιο σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά.

- Αποφύγετε ενδεχόμενη μόλυνση από ηπατίτιδα, λαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις στο σεξ ή στην ενδοφλέβια χρήση ουσιών, φροντίζοντας οι βελόνες που χρησιμοποιείτε γι αυτόν το, σκοπό να είναι πάντοτε αποστειρωμένες. Ενημερωθείτε σχετικά με τα εμβόλια ηπατίτιδας και τις ενέσεις ανοσοσφαιρίνης, ειδικά αν κατοικείτε ή σκοπεύετε να ταξιδέψετε σε περιοχή όπου είναι διαδεδομένη η ηπατίτιδα.