Ίκτερος : Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται

ΓΕΝΙΚΑ

Ίκτερος είναι ο κίτρινος χρωματισμός του δέρματος και του λευκού των ματιών που εμφανίζεται την πρώτη εβδομάδα της ζωής του μωρού, συνήθως το 2ο-3ο εικοσιτετράωρο. Η αλήθεια είναι πάντως πως ο ίκτερος εμφανίζεται σχεδόν σε όλα τα νεογέννητα, έστω και σε μικρή ποσότητα και συνήθως ξεπερνιέται χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία.

Οι γιατροί τον βρίσκουν μετρώντας την τιμή της χολερυθρίνης, μιας ουσίας που παράγεται από την καταστροφή της αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Ο οργανισμός αποβάλλει τη χολερυθρίνη μέσω του ήπατος και στη συνέχεια από το έντερο με τα κόπρανα. Όταν η λειτουργία του ήπατος δεν είναι σωστή, δημιουργείται κάποιο εμπόδιο και τότε η χολερυθρίνη επιστρέφει προς το αίμα. Όταν ο ίκτερος παρουσιάζεται στα μωρά είναι ακίνδυνος. Όταν, όμως, εμφανίζεται σε παιδιά και ενήλικες θεωρείται ότι πρόκειται για σοβαρή ασθένεια.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Κίτρινος χρωματισμός του δέρματος και του άσπρου των ματιών.
• Σκουρόχρωμα ούρα.
• Φαγούρα σε ολόκληρο το σώμα (σε ορισμένες περιπτώσεις)
• Νωθρότητα και υπνηλία.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…

• Το νεογέννητό σας παρουσιάσει ίκτερο.
• Παρουσιάσετε ίκτερο εσείς ή κάποιος άλλος, διότι μπορεί να αποτελεί δείγμα χολολιθίασης ή ηπατικής ανεπάρκειας, επικίνδυνης κατάστασης αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.

ΑΙΤΙΕΣ

 Κύριες αιτίες της μεγαλύτερης παραγωγής της χολερυθρίνης και κατά συνέπεια, της αυξημένης κυκλοφορίας της στο αίμα των νεογνών και της εμφάνισης ίκτερου είναι:

• Ο αυξημένος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων ή η μικρότερη διάρκεια ζωής τους.
• Η ανωριμότητα του ηπατικού συστήματος των νεογνών και η αδυναμία του να ανταποκριθεί μόνο του και στις καινούργιες συνθήκες, καθώς μέχρι τη στιγμή της γέννησής του την απαραίτητη διεργασία την έκανε το δικό σας ήπαρ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η ποσότητα της χολερυθρίνης που αποβάλλεται να είναι μεγαλύτερη αυτής που παράγεται από τον οργανισμό, γεγονός που με τη σειρά του προκαλεί την αύξηση της στο αίμα του μωρού και τη δημιουργία του ίκτερου.
• Η πρόωρη γέννηση του μωρού και ο θηλασμός τους.
• Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού ίκτερου.
• Η ασυμβατότητα μητρικού και βρεφικού τύπου αίματος με αποτέλεσμα το μητρικό ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται στο βρεφικό. 
• Η ηπατίτιδα, η λοιμώδη μονοπυρήνωση, οι χολόλιθοι, ο έρπης.
• Η κίρρωση, όταν ο ίκτερος συνδέεται με κάποια πάθηση και παρουσιάζεται σε παιδιά ή ενήλικες.
• Η εγκυμοσύνη.
• Η λήψη κάποιων φαρμάκων ή τοξινών.
• Η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Αν όταν μετά την πίεση της άκρης της μύτης ή του μετώπου του παιδιού, το δέρμα του φαίνεται κίτρινο, τότε πρόκειται για ίκτερο. Αν εξακολουθεί να παραμένει λευκό, δεν τίθεται θέμα ανησυχίας. Το τεστ αυτό καλό είναι να γίνεται την ημέρα, με φυσικό φως, διότι το τεχνητό φως μπορεί να προσδώσει κίτρινο χρώμα στην επιδερμίδα και να οδηγηθείτε έτσι σε λανθασμένα συμπεράσματα. Επιπλέον, το φυσιολογικό χρώμα της επιδερμίδας δεν πρέπει να σας καθησυχάσει, αν συνοδεύεται από σκουρόχρωμα ούρα, διότι μπορεί να αποτελεί σημάδι ίκτερου. Ο ίκτερος μπορεί επίσης να διαγνωσθεί με αιματολογική εξέταση, υπερηχογράφημα, ή ακτινογραφία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η όποια θεραπεία καλό είναι να στοχεύει στη διόρθωση των αιτίων που προκάλεσαν την πάθηση και συνήθως χορηγείται ανάλογα με τη βαρύτητα και τη φύση της εκάστοτε περίπτωσης.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Για το φυσιολογικό ίκτερο των νεογνών αρκεί η παρακολούθηση της τιμής της χολερυθρίνης στο μαιευτήριο κάθε 12 ώρες και ο συχνός θηλασμός. Συνήθως θεραπεύεται με προγραμματισμένη έκθεση στο φυσικό φως του ήλιου. Το φως κάνει στη χολερυθρίνη αυτό που θα έκανε το συκώτι. Τη μετατρέπει δηλαδή σε μορφή ικανή να απεκκριθεί από το πεπτικό σύστημα.

Στην περίπτωση που υπάρχει περίσσεια χολερυθρίνης στο αίμα, το μωρό μπαίνει σε φωτοθεραπεία, δηλαδή ο γιατρός το βάζει 1-2 μέρες κάτω από δυνατό φως (ψυχρό λευκό ή κυανό) που έχει τη δυνατότητα να διασπά τη χολερυθρίνη σε άλλες, πιο αβλαβείς ουσίες. Εκτός από τη φωτοθεραπεία, ένα νεογνό με ιδιαίτερα ψηλή τιμή χολερυθρίνης μπορεί να χρειαστεί αφαιμαξομετάγγιση και φαρμακευτική  ή νοσοκομειακή περίθαλψη προκειμένου να αντιμετωπιστεί το αρχικό αίτιο που την προκάλεσε.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Οι εναλλακτικές μέθοδοι μπορούν να λειτουργήσουν μόνο συμπληρωματικά στις μεθόδους της συμβατικής ιατρικής, καθώς δε μπορούν να αντιμετωπίσουν πλήρως τα συμπτώματα και να καταπολεμήσουν τον ίκτερο.

• Κινέζικα βότανα: ενδείκνυνται διάφοροι συνδυασμοί βοτάνων, πάντα όμως από ειδικό παρασκευαστή.
• Φυτοθεραπεία: συνίσταται σε χρήση ταραξάκου, λουϊζας και γαιδουράγκαθου.
• Ομοιοπαθητική: ενδείκνυνται διάφορα σκευάσματα ανάλογα με την κατάσταση του ασθενή και το αίτιο στο οποίο οφείλεται ο ίκτερος.