NAD+ , Τι είναι; Μπορεί πραγματικά να «αντιστρέψει» τη γήρανση;

Οι ερευνητές του Χάρβαρντ έχουν δείξει ότι το NAD+ μπορεί να αντιστρέψει βιοχημικές παραμέτρους που σχετίζονται με τη γήρανση. Καθώς μεγαλώνουμε, η ζωτικότητά μας μειώνεται καθώς τα κύτταρα δεν μπορούν πλέον να παράγουν την ενέργεια της νεότητας.

Σε μια πρόσφατη μελέτη,  ερευνητές έδειξαν ότι το NAD+ λειτουργεί με δύο διαφορετικούς τρόπους για τον μετριασμό της γήρανσης. Πρώτον, αυξάνει τη μιτοχονδριακή δραστηριότητα και δεύτερον, ενεργοποιεί συγκεκριμένες σιρτουίνες που φαίνεται ότι ρυθμίζουν τη διάρκεια ζωής. 

Τα καλά νέα είναι ότι τα υψηλότερα επίπεδα NAD+ μπορούν να αποκατασταθούν μέσω μιας μοναδικής μορφής βιταμίνης Β3 που ονομάζεται ριβοσίδη νικοτιναμίδης . Με αυτήν την πρόοδο, είναι δυνατό για τα ηλικιωμένα άτομα να αυξήσουν τα κυτταρικά τους επίπεδα NAD+.

NAD+: Ένα ουσιαστικό συστατικό της ζωής  

Το δινουκλεοτίδιο νικοτιναμίδης αδενίνης (NAD+) βρίσκεται σε κάθε κύτταρο του σώματος και είναι κρίσιμο για τη ρύθμιση των γονιδίων που επιταχύνουν τη γήρανση.  Το NAD+ παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη μεταφορά της ενέργειας που απελευθερώνεται από τα λιπαρά οξέα και τη γλυκόζη στα μιτοχόνδρια για να μετατραπεί σε κυτταρική ενέργεια. 

Όταν τα επίπεδα NAD+ μειώνονται, η μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα διασπάται, οδηγώντας σε μιτοχονδριακή δυσλειτουργία που οδηγεί σε πολλά από τα φυσικά συμπτώματα της γήρανσης. Ευτυχώς, αυξάνοντας τα ενδοκυτταρικά επίπεδα NAD+, η σχετιζόμενη με την ηλικία μιτοχονδριακή δυσλειτουργία μπορεί να αντιστραφεί. 

Επιπτώσεις μείωσης NAD+ που σχετίζονται με την ηλικία 

 Οι συνέπειες της μείωσης των επιπέδων NAD+ και της επακόλουθης μείωσης των σιρτουινών είναι:

• Νευροεκφυλισμός στον εγκέφαλο
• Αγγειακή φλεγμονή , που προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο
• Αυξημένη αποθήκευση λίπους στο ήπαρ , η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD)
• Αυξημένη παραγωγή και εναπόθεση λίπους στον λευκό λιπώδη ιστό, την κύρια μορφή αποθήκευσης λίπους που βρίσκεται στο επικίνδυνο λίπος της κοιλιάς
• Αντίσταση στην ινσουλίνη , εμποδίζοντας τα κύτταρα να αφαιρέσουν σωστά τη γλυκόζη από το αίμα, παράγουν υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και οδηγούν άμεσα σε μεταβολικό σύνδρομο
• Κόπωση , απώλεια μυϊκής δύναμης και λιπώδης διήθηση των μυών , με αποτέλεσμα μειωμένη οξείδωση λιπαρών οξέων («κάψιμο»), στερώντας έτσι τους μύες από τις κανονικές πηγές ενέργειας τους

Πως το NAD+ καταπολεμά τη γήρανση;

Το NAD+ καταπολεμά τη γήρανση ενεργοποιώντας βασικά αντιγηραντικά ένζυμα που ονομάζονται sirtuins , συγκεκριμένα τα SIRT1 και SIRT3 . Οι σιρτουίνες συμβάλλουν στη μακροζωία ελέγχοντας ευνοϊκά την έκφραση των γονιδίων. Τα Sirtuins μπορούν να ενεργοποιηθούν σε οποιαδήποτε ηλικία μέσω θερμιδικού περιορισμού . Ως απόκριση στην υποκατανάλωση τροφής, τα κυτταρικά επίπεδα του NAD+ αυξάνονται. 

Μελέτες σε ζυμομύκητες έχουν δείξει ότι η αύξηση των επιπέδων NAD+ επηρεάζει θετικά τη λειτουργία των sirtuins και επεκτείνει σημαντικά τη διάρκεια ζωής της ζύμης. Μια μελέτη που έγινε σε σκουλήκια ( C. elegans ) έδειξε ότι τα μεγαλύτερα σκουλήκια είχαν χαμηλότερα επίπεδα NAD+ σε σύγκριση με τα νεότερα σκουλήκια. Όταν τα επίπεδα NAD+ μειώθηκαν ακόμη περισσότερο, τα σκουλήκια γέρασαν πιο γρήγορα. Όταν τα σκουλήκια αποκαταστάθηκαν τα επίπεδα NAD+, απέτρεψε μεταβολικές αλλαγές της γήρανσης και αύξησε τη διάρκεια ζωής τους. 

Φυσικά, είναι ένα μεγάλο βήμα - εξελικτικά και βιολογικά - από τη μαγιά και τα σκουλήκια στα θηλαστικά. Ωστόσο, μελέτες που έγιναν σε θηλαστικά έδειξαν επίσης ότι τα επίπεδα NAD+ είναι κρίσιμα όχι μόνο για την υγιή κυτταρική και μιτοχονδριακή λειτουργία, αλλά και για την ίδια τη γήρανση.

Βιταμίνη Β3 και NAD+

Το ενδιαφέρον για την εύρεση τρόπων για τη διατήρηση των νεανικών επιπέδων NAD+ έχει προκαλέσει μια μορφή βιταμίνης Β3, νικοτιναμίδιο ριβοσίδη  , η οποία μετατρέπεται σε NAD+ στο σώμα. Με την αύξηση των επιπέδων NAD+, το νικοτιναμίδιο ριβοσίδη έχει αποδειχθεί σε πολλές μελέτες ότι επηρεάζει θετικά τα μιτοχόνδρια. Επιπλέον, μια μελέτη που κυκλοφόρησε πρόσφατα έδειξε ότι η νικοτιναμίδη ριβοσίδη μπορεί να αυξήσει την υγιή μιτοχονδριακή δραστηριότητα και να ενεργοποιήσει συγκεκριμένες σιρτουίνες που φαίνεται ότι ρυθμίζουν τη διάρκεια ζωής. 

Το νικοτιναμίδιο ριβοσίδη που κυκλοφορεί συνήθως ως αντιγηραντικό προϊόν είναι μια εναλλακτική μορφή βιταμίνης Β3 με λίγες παρενέργειες. Μπορεί να προστατεύσει τα εγκεφαλικά κύτταρα και να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Ενώ τα περισσότερα αντιγηραντικά προϊόντα προσπαθούν να αντιστρέψουν τα σημάδια γήρανσης στο δέρμα σας, η νικοτιναμίδη ριβοσίδη - που ονομάζεται επίσης νιαγόνο - στοχεύει να αντιστρέψει τα σημάδια γήρανσης από το εσωτερικό του σώματός σας.Η νικοτιναμίδη ριβοσίδη είναι διαθέσιμη σε μορφή δισκίου ή κάψουλας και συνήθως ονομάζεται νιαγόνο.

Συμπληρώματα που αυξάνουν το NAD+

Μελέτες σε ποντίκια έχουν διαπιστώσει ότι λαμβάνοντας μεγαλύτερες δόσεις συμπληρωμάτων που αυξάνουν τη συγκέντρωση του NAD+ στον οργανισμό, τα τρωκτικά ήταν κατά μέσο όρο πιο υγιή, έζησαν περισσότερο και εμφάνισαν καθυστερημένα σημάδια γήρανσης.

Όσον αφορά τους ανθρώπους, έρευνες αναφέρουν ότι τα εν λόγω συμπληρώματα αυξάνουν την αθλητική επίδοση στους ηλικιωμένους, αυξάνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης και μειώνουν τη φλεγμονή.

Η μέχρι τώρα βιβλιογραφία υποστηρίζει ότι τα επίπεδα του NAD+ μπορούν να αυξηθούν με τη βοήθεια συμπληρωμάτων διατροφής, με τις βασικές επιλογές να είναι 3: μπορούμε να πάρουμε απευθείας συμπληρώματα «NAD+» ή να λάβουμε μια πρόδρομο ουσία («NMN» ή «NR»), η οποία μετατρέπεται χημικά από τον οργανισμό μας σε «NAD+». Η δεύτερη επιλογή φαίνεται να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα, με βάση τις μέχρι τώρα έρευνες, καθώς τα συμπληρώματα «NAD+» είναι δυσκολότερο να απορροφηθούν από το ανθρώπινο σώμα.

Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι, μέχρι στιγμής, δε μπορούμε να γνωρίζουμε εάν τα ευρήματα πάνω στα τρωκτικά θα είναι παρεμφερή και για τους ανθρώπους. Από αυτά που έχουμε δει ως τώρα, τα συμπληρώματα αυτά θα μπορούσαν να είναι ωφέλιμα και για τους ανθρώπους όσον αφορά ορισμένες παθήσεις αλλά δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή στοιχεία που να υποστηρίζουν με βεβαιότητα ότι προωθούν τη μακροζωία.

Αξίζει, εντούτοις, να τονιστεί ότι δεν είναι γνωστές οι παρενέργειες που θα μπορούσαν να έχουν οι συγκεκριμένες ουσίες για τον άνθρωπο, μακροπρόθεσμα. Εάν, λοιπόν, σκέφτεστε να λάβετε το συγκεκριμένα συμπληρώματα, θα πρέπει πρώτα να μιλήσετε σχετικά με το γιατρό σας, ο οποίος θα σας δώσει εξειδικευμένες συμβουλές με βάση τη δική σας φυσική κατάσταση και τις ανάγκες σας.

Μελέτες

• Navas LE, Carnero A. NAD+ metabolism, stemness, the immune response, and cancer. Sig Transduct Target Ther. 2021;6(1):20. doi:10.1038/s41392-020-00354-w
• Reiten OK, Wilvang MA, Mitchell SJ, Hu Z, Fang EF. Preclinical and clinical evidence of NAD+ precursors in health, disease, and ageing. Mech Ageing Dev. 2021;199:111567. doi:10.1016/j.mad.2021.111567
• Mehmel M, Jovanović N, Spitz U. Nicotinamide riboside—the current state of research and therapeutic uses. Nutrients. 2020;12(6):1616. doi:10.3390/nu12061616
• Dolopikou CF, Kourtzidis IA, Margaritelis NV, et al. Acute nicotinamide riboside supplementation improves redox homeostasis and exercise performance in old individuals: a double-blind cross-over study. Eur J Nutr. 2020;59(2):505-515. doi:10.1007/s00394-019-01919-4