Διαβήτης τύπου 4: Αιτίες, συμπτώματα και αντιμετώπιση

by Επιστημονική Ομ...

Διαβήτης τύπου 4 - δεν είναι τυπογραφικό λάθος. Το 2015, ερευνητές στο Salk Institute for Biological Studies δημοσίευσαν έρευνα που υποδηλώνει ότι πολλές περιπτώσεις διαβήτη μπορεί να μην σχετίζονται με την παχυσαρκία όπως συνήθως πιστεύεται. Μάλλον, αυτή η μορφή διαβήτη - την οποία ονόμασαν τύπο 4 - καθορίζεται από τη μεγαλύτερη ηλικία.

Τι είναι ο διαβήτης τύπου 4;

Όπως και άλλες μορφές διαβήτη, ο διαβήτης τύπου 4 (T4D) χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη που οδηγεί σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, η υποκείμενη αιτία της αντίστασης στην ινσουλίνη είναι διαφορετική στο T4D σε σύγκριση με άλλους τύπους διαβήτη. Η κατανόηση της αιτίας είναι σημαντική για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης και θεραπείας για αυτήν την ασθένεια, οι οποίες βρίσκονται επί του παρόντος υπό διερεύνηση.

Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του T4D είναι ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη εμφανίζεται λόγω της προχωρημένης ηλικίας σε άτομα με φυσιολογικό βάρος. Το τυπικό προφίλ κάποιου με T4D είναι ένα αδύνατο, ηλικιωμένο άτομο.

Αν και η ακριβής αιτία της T4D είναι ακόμα υπό διερεύνηση, οι γενετικές αλλαγές δεν φαίνεται να παίζουν κάποιο ρόλο. Μεταξύ των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών που διαγνώστηκαν πρόσφατα με διαβήτη στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 20% (2 εκατομμύρια) μπορεί να έχουν T4D.

Ποιοι είναι οι άλλοι τύποι διαβήτη;

Το T4D διαφέρει από τις παραδοσιακές ταξινομήσεις του διαβήτη:

Ο διαβήτης τύπου 1 (T1D) είναι μια αυτοάνοση κατάσταση κατά την οποία τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος επιτίθενται στο πάγκρεας, μειώνοντας την ικανότητά του να παράγει ινσουλίνη. Η συχνότητα της T1D κορυφώνεται μεταξύ των ηλικιών 4–6 και 10–14 ετών. Τα άτομα που έχουν T1D εξαρτώνται από τη θεραπεία με ινσουλίνη.
Ο διαβήτης τύπου 2 (T2D) είναι η πιο κοινή μορφή της νόσου, επηρεάζοντας το 6% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χαρακτηρίζεται αρχικά από αντίσταση στην ινσουλίνη και μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης μπορεί να συμβεί σε μεταγενέστερα στάδια της νόσου. Ο κίνδυνος T2D είναι αυξημένος σε άτομα που πάσχουν από υπέρβαρα ή παχυσαρκία, έχουν οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ή έχουν παράγοντες τρόπου ζωής όπως το κάπνισμα και η έλλειψη άσκησης.
Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο πλακούντας παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται ανθρώπινο γαλακτογόνο του πλακούντα που ωφελεί το έμβρυο αλλά μειώνει την ευαισθησία της μητέρας στην ινσουλίνη. Ο κίνδυνος διαβήτη κύησης είναι υψηλότερος μεταξύ των γυναικών που έχουν υπερβολικό βάρος, έχουν προδιαβήτη ή έχουν οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.

Υπάρχουν επίσης και άλλοι τύποι διαβήτη, αν και - όπως ο T4D - δεν έχουν ταξινομηθεί επίσημα:

Ο διαβήτης έναρξης ωριμότητας των νέων (MODY) εμφανίζεται έντονα στις οικογένειες και εμφανίζεται σε άτομα κάτω των 25 ετών λόγω γενετικής μετάλλαξης.
Ο νεογνικός διαβήτης είναι μια σπάνια γενετική ασθένεια που εμφανίζεται σε μωρά μικρότερα των 6 μηνών. Μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη.
Ο λανθάνοντας αυτοάνοσος διαβήτης σε ενήλικες (LADA) είναι μια αυτοάνοση νόσος όπως η T1D, αλλά σε αντίθεση με την T1D, αναπτύσσεται αργά, συνήθως επηρεάζει άτομα άνω των 30 ετών και δεν απαιτεί άμεση θεραπεία με ινσουλίνη.
Ο διαβήτης τύπου 3c περιγράφει τον διαβήτη που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας έχει υποστεί βλάβη από άλλες ασθένειες όπως η παγκρεατίτιδα, η κυστική ίνωση ή ο καρκίνος του παγκρέατος.
Ο διαβήτης τύπου 3 (T3D) αναφέρεται στην αντίσταση στην ινσουλίνη που εμφανίζεται στα εγκεφαλικά κύτταρα που έχει συνδεθεί με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Ποιες είναι οι αιτίες του διαβήτη τύπου 4;

Αυτό που γνωρίζουμε για την αιτία του T4D - αντίσταση στην ινσουλίνη λόγω μεγαλύτερης ηλικίας - προέρχεται από μια σημαντική μελέτη του 2015 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.

Οι ερευνητές συνέκριναν τον λιπώδη ιστό των ηλικιωμένων, αδύνατων ποντικών με αυτόν των νεότερων ποντικών με παχυσαρκία. Διαπίστωσαν ότι ο λιπώδης ιστός των ηλικιωμένων, αδύνατων ποντικών περιείχε υψηλά επίπεδα ανοσοκυττάρων που ονομάζονται ρυθμιστικά κύτταρα Τ (Tregs), ενώ τα παχύσαρκα ποντίκια είχαν χαμηλά επίπεδα αυτών των κυττάρων.

Όταν οι ερευνητές αφαίρεσαν το Tregs από τα μεγαλύτερα ποντίκια, διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια δεν ανέπτυξαν αντίσταση στην ινσουλίνη - σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα ποντίκια με την παρουσία Tregs. Ομοίως, όταν οι ερευνητές διέκοψαν τη λειτουργία του Tregs χρησιμοποιώντας θεραπεία με αντισώματα στα μεγαλύτερα ποντίκια, η ευαισθησία στην ινσουλίνη αυξήθηκε.

Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Tregs διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη μεταξύ των ηλικιωμένων ποντικών και με την αναστολή της δραστηριότητας των Tregs, η ευαισθησία στην ινσουλίνη θα μπορούσε να αποκατασταθεί.

Συγκεκριμένα, ο αποκλεισμός του Tregs σε παχύσαρκα ποντίκια δεν απέτρεψε την αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτό υποδηλώνει ότι οι μηχανισμοί που διέπουν την αντίσταση στην ινσουλίνη διαφέρουν στα ηλικιωμένα ποντίκια σε σύγκριση με τα παχύσαρκα ποντίκια. Ενώ οι ανθρώπινες μελέτες δεν έχουν επαληθεύσει αυτά τα αποτελέσματα, αυτό το πείραμα έθεσε τις βάσεις για την περιγραφή του γιατί τα ηλικιωμένα άτομα συνήθως αναπτύσσουν διαβήτη χωρίς να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, «Προτείνουμε τον διαβήτη τύπου IV ως ονομασία για μη παχύσαρκη εξαρτώμενη από Treg μεταβολική νόσο των ηλικιωμένων».
Πέρα από αυτή τη μελέτη σε ποντίκια, ωστόσο, λίγα είναι γνωστά για το T4D. Αν και οι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί να οδηγήσουν σε T2D σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, δεν είναι σαφές εάν συμβάλλουν στην ανάπτυξη της T4D. Σε αντίθεση με το T3D, δεν είναι επίσης γνωστό εάν το T4D σχετίζεται με την υγεία του εγκεφάλου και το Alzheimer.

Συμπτώματα διαβήτη τύπου 4

Οι ηλικιωμένοι με T4D που δεν έχουν υπέρβαρο ή παχυσαρκία μπορεί να εμφανίσουν παρόμοια συμπτώματα με τα νεότερα, υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα με T2D. Τα παρατεταμένα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα που εμφανίζονται στο T4D μπορεί να σχετίζονται με:

Υπερβολική δίψα ή ούρηση
Αίσθημα πείνας ακόμα και μετά το φαγητό
Ανεξήγητη απώλεια βάρους
Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα
Αλλάζει το όραμα
Πληγές που επουλώνονται αργά
Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις

Αυτά τα συμπτώματα δεν αφορούν αποκλειστικά τον διαβήτη. Αλλά, εάν είστε μεγαλύτερος και εμφανίζετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, ακόμα κι αν είστε κατά τα άλλα υγιής και σε φόρμα, είναι σημαντικό να αξιολογηθείτε για T4D ή άλλο τύπο διαβήτη.

Θεραπεία και διαχείριση για διαβήτη τύπου 4

Ένας από τους βασικούς άξονες της θεραπείας T2D είναι η απώλεια βάρους, αλλά αυτό δεν ισχύει για ασθενείς με T4D που έχουν ήδη φυσιολογικό βάρος.

Αντίθετα, η τρέχουσα διαχείριση του T4D επικεντρώνεται στη διατήρηση του βέλτιστου ελέγχου του σακχάρου στο αίμα με τη χρήση φαρμάκων και έναν υγιεινό τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης μιας φιλικής προς τον διαβήτη διατροφής και της τακτικής άσκησης. Τα ενεργά βήματα περιλαμβάνουν:

Η κατανάλωση μιας διατροφής πλούσιας σε λαχανικά και φυτικές ίνες
Περιορισμός γλυκών, τηγανητών τροφίμων, ζαχαρούχων ποτών, επεξεργασμένων υδατανθράκων και αλκοόλ
Με στόχο 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση την εβδομάδα
Κοιμηθείτε αρκετά

Είναι επίσης σημαντικό να επισκέπτεστε το γιατρό σας για τακτικούς ελέγχους του σακχάρου στο αίμα σας. Ο γιατρός σας μπορεί να λάβει τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης A1C για να καθορίσει πόσο υψηλά ήταν κατά μέσο όρο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας τους τελευταίους 3 μήνες. Αυτός είναι ένας καλός δείκτης για το πόσο καλά ελέγχεται ο διαβήτης σας.

Το T4D είναι μια πρόσφατα περιγραφείσα οντότητα που μπορεί να χαρακτηριστεί από αντίσταση στην ινσουλίνη λόγω των υψηλών επιπέδων Tregs στον λιπώδη ιστό των αδύνατων, ηλικιωμένων ενηλίκων. Παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου για διαβήτη, όπως το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία, δεν παρατηρούνται στο T4D.

Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί πώς αναπτύσσεται το T4D σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και εάν οι ιατρικές παρεμβάσεις μπορούν να είναι χρήσιμες πέρα από τις παραδοσιακές φαρμακευτικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του T2D. Στο μεταξύ, η επίγνωση του T4D μπορεί να σας βοηθήσει να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι να ζήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής καθώς μεγαλώνετε.

Πηγές