Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ένα έξυπνο και ικανό παιδί με δυσλεξία να πετύχει σε μια τόσο σημαντική δεξιότητα για τη ζωή όπως αυτή της εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας;
Η Αγγλική γλώσσα αλλά και κάθε ξένη γλώσσα αποτελούν ένα επιπλέον παράγοντα δυσκολίας στα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες. Ειδικότερα, η αγγλική γλώσσα, η οποία έχει διαφορετική δομή σε σχέση με την ελληνική, γιατί είναι μη φωνητική γλώσσα. Σύμφωνα με τους ειδικούς τα παιδιά με δυσλεξία μπορούν να μάθουν Αγγλικά. Οι μαθητές με δυσλεξία έχουν φυσιολογική ή και άνω του μέσου όρου νοημοσύνη, και αν δεν μπορούν να μάθουν με τον τρόπο που εμείς διδάσκουμε, τότε προφανώς πρέπει να μάθουμε να διδάσκουμε με τον τρόπο που εκείνα μαθαίνουν.
1. Υποστηρίζεται πως θα πρέπει το παιδί να έχει φοιτήσει τουλάχιστον 2 χρόνια στο σχολείο, για να γίνει με βεβαιότητα η διάγνωση της δυσλεξίας. Έτσι, από ποια ηλικία πιστεύετε πως τα παιδιά με δυσλεξία (είναι ικανά) πρέπει να ξεκινήσουν την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας;
Όσο μικρότερο είναι ένα παιδί με ή χωρίς δυσλεξία, τόσο πιο ανοιχτό και εύπλαστο είναι στη μάθηση. Δυστυχώς, υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι η εκμάθηση της ξένης γλώσσας σε μαθητές με δυσλεξία πρέπει να γίνεται μετά τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, πιστεύοντας ότι πρέπει να κατακτηθεί πρώτα η μητρική γλώσσα του μαθητή με δυσλεξία και μετά η όποια άλλη. Λόγω της έλλειψης εξειδικευμένων καθηγητών ξένων γλωσσών στην ειδική αγωγή, η διαδικασία της εκμάθησης της ξένης γλώσσας είναι συνήθως μια επίπονη διαδικασία για έναν μαθητή με δυσλεξία. Αυτό όμως δε συμβαίνει όταν οι καθηγητές είναι εξειδικευμένοι και διδάσκουν σε ένα οργανωμένο πλαίσιο που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του μαθητή. Στην περίπτωση αυτή, όσο νωρίτερα ξεκινήσει ένας μαθητής τη ξένη γλώσσα, ακόμα και πριν το δημοτικό, τόσο καλύτερα, ευκολότερα και γρηγορότερα θα μπορέσει να την κατακτήσει. Το δίλημμα λοιπόν δεν θα έπρεπε να εντοπίζεται στο πότε και στο εάν θα πρέπει ένας μαθητής με δυσλεξία να ξεκινήσει μια ξένη γλώσσα, αλλά στο πώς θα επιτευχθεί αυτό.
2. Όταν ένα παιδί παρακολουθεί μαθήματα αποκατάστασης δυσλεξίας, θα ήταν σκόπιμο, πρώτα να φτάσει σε ένα καλό επίπεδο αποκατάστασης στην ελληνική γλώσσα και μετά να ξεκινήσει την εκμάθηση αγγλικών;
Είναι αλήθεια ότι οι δυσκολίες στη μητρική γλώσσα ενός παιδιού μεταφέρονται και καθρεφτίζονται και στις ξένες γλώσσες, με κάποιες διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη φύση της γλώσσας. Έτσι, παιδιά που δεν ακολουθούν πρόγραμμα παρέμβασης δυσλεξίας στη μητρική τους γλώσσα, μεταφέρουν περισσότερες δυσκολίες κατά την εκμάθηση των αγγλικών. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν είναι υποχρεωτική η παρέμβαση στη μητρική του γλώσσα πριν αρχίσει αγγλικά. Γενικότερα, παρατηρείται ότι όταν η εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας γίνεται από εξειδικευμένο ειδικό παιδαγωγό, ο μαθητής θα μπορέσει να βοηθηθεί γενικότερα στη βελτίωση της γλωσσικής του αντίληψης, μια που η ενασχόληση του με οποιαδήποτε γλώσσα ενδυναμώνει τις όποιες γλωσσικές του αδυναμίες γενικώς.
3. Χρειάζεται περισσότερος χρόνος σε ένα παιδί με δυσλεξία για να μάθει μια ξένη γλώσσα;
Γενικότερα ένα παιδί με δυσλεξία θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο να μάθει μια ξένη γλώσσα λόγω των γενικών γλωσσικών αδυναμιών του και της μειωμένης ταχύτητας του τρόπου που επεξεργάζεται τις γλωσσικές πληροφορίες γενικότερα. Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνες τα παιδιά με δυσλεξία διαφέρουν το ένα από το άλλο και οι εγκέφαλοί τους έχουν ξεχωριστά πρότυπα δραστηριότητας. Συνεπώς, προκύπτει μια διαφορετική πρόβλεψη για την πρόοδό τους στην εκμάθηση γλωσσών, καθώς και στη διάρκεια που χρειάζονται για να φτάσουν σε ικανοποιητικό επίπεδο μάθησης.
4. Πλέον, στα δημοτικά σχολεία διδάσκονται περισσότερες από μια ξένες γλώσσες. Πόσο εύκολα μπορεί να ανταποκριθεί ένα παιδί με δυσλεξία ή άλλες μαθησιακές δυσκολίες
Είναι πάρα πολύ δύσκολο για ένα παιδί με γλωσσικές δυσκολίες να ανταποκριθεί στα μαθήματα των ξένων γλωσσών στο σχολείο, λόγω του ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καθηγητών δεν έχει την κατάρτιση να το εντάξει ομαλά στο μάθημα της ξένης γλώσσας.
6. Πώς ξεπερνιούνται τα προβλήματα στην ανάγνωση και ορθογραφία από τη στιγμή που τα αγγλικά είναι μη φωνητική γλώσσα;
Μια μη φωνητική γλώσσα, όπως η αγγλική, χρειάζεται δομημένο, συστηματικό και πολυαισθητηριακό τρόπο διδασκαλίας, έτσι ώστε να μπορέσουν να την κατακτήσουν και οι μαθητές με δυσλεξία.
7. Τα παιδιά που έχουν πιστοποιημένη δυσλεξία στη χώρα μας εξετάζονται προφορικά. Ισχύει το ίδιο για την κατοχή ενός πτυχίου αγγλομάθειας;
Ο κάθε φορέας αγγλικών πτυχίων προσφέρει διαφορετικές τροποποιήσεις στην εξέταση των μαθητών με δυσλεξία. Οι μαθητές δεν εξετάζονται προφορικά, αλλά συνήθως έχουν περισσότερη ώρα εξέτασης και δε μειώνεται η βαθμολογία τους από τα ορθογραφικά λάθη.
της Γιούλης Ηλιοπούλου
