Προσωπική Μαρτυρία: Πώς Θεράπευσα τον Λύκο με την αγιουρβέδα

Για αρκετά χρόνια εργαζόμουν με φρενήρεις ρυθμούς. Δυσκολευόμουν πολύ να κοιμηθώ με αποτέλεσμα να κοιμάμαι πολύ λίγες ώρες. Κατανάλωνα καθημερινά μεγάλες ποσότητες καφέ και αγνοούσα σημάδια του οργανισμού μου. Στην αρχή ξεκίνησα με έκζεμα σε κάποια  σημεία του σώματός μου, μετά υπέφερα από ενοχλητικά συμπτώματα γαστρεντερικής δυσλειτουργίας.

Η φεριτίνη και ο σίδηρος στο σώμα μου ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Η κοβαλαμίνη, βιταμίνη που επενδύει τις απολήξεις των νευρώνων και διασφαλίζει την οξυδέρκεια και την ισορροπία είχε καταποντιστεί. Το εσωτερικό του λεπτού εντέρου ήταν μια ανοιχτή πληγή, γρατζουνισμένη απ’ τη γλουτένη και ανίκανη να κρατήσει τα απαραίτητα για τον οργανισμό θρεπτικά στοιχεία. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον το λαίμαργο βακτήριο της candida είχε φτιάξει αποικία: με καταδυνάστευε με κρίσεις λιγούρας που για να τις κατευνάσω, του έδινα κι άλλο άμυλο και άλλη ζάχαρη.

Το πάγκρεας απορρυθμίστηκε – η ινσουλίνη έκανε τραμπάλα. Όλο και βυθιζόμουν στη δίνη των μεταλλασσόμενων αδιαθεσιών. Εκείνο το περαστικό έκζεμα στο λαιμό, αποδείχθηκε πιο επίμονο: τελικά δεν ήταν μια απλή δερματοπάθεια – ήταν η απαρχή της ασθένειας του λύκου που με είχε δαγκώσει και που δεν θα της ξέφευγα πια. Όταν κατάλαβα τί με είχε βρει, στις αρθρώσεις μου κόχλαζε ο πυρετός της φλεγμονής.

Ένα χειμωνιάτικο ξημέρωμα, πριν ακόμα φέξει, εκεί, μες στη μαύρη νύχτα, είδα το φως. Άνοιξα τον υπολογιστή, είπα ν’ ακούσω ένα τραγούδι, μια μελωδία να μου κρατήσει συντροφιά ώσπου να χαράξει. Κάποιο πλήκτρο πάτησα από λάθος (ή καρμικά σωστά) και στην οθόνη εμφανίστηκε μια νέα γυναίκα με τουρμπάνι και το πιο φωτεινό πρόσωπο που έχω αντικρύσει. Το ποια ήταν (η Jagat, πρέσβειρα της γιόγκα Kundalini και του αγιουρβεδικού τρόπου ζωής) το διάβασα στο τέλος – κατ’ αρχάς, κόλλησα σ’ αυτά που έγραφε και που έμοιαζε να τα είχε γράψει αποκλειστικά για μένα.

«Hey, you! – E, εσύ! Έχεις τη δύναμη να κατευθύνεις την ενέργειά σου, να εξαγνιστείς, να θεραπευτείς και να έχεις ένα γόνιμο βίο. Δεν είσαι μόνο μια συλλογή από οστά, όργανα και μυς ή ελπίδες, φόβους, επιθυμίες και τραύματα. Είσαι φτιαγμένη από ζωτική ενέργεια (prana), φως, κρυστάλλους νερού, ρεύματα αέρα και ασάλευτη, καρποφόρα γη.»

Είμαστε αναπόσπαστο μέρος του Σύμπαντος, φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό που έχουν κι όλες οι άλλες μορφές του - μια σύνθεση απ’ τα συστατικά στοιχεία του: φωτιά και νερό, αέρας και γη. Το ποιοι, το τι ακριβώς είμαστε, ο αναλλοίωτος πυρήνας της ύπαρξής μας, αυτό που μας ορίζει, δεν είναι παρά η απάντηση σε μια σειρά από κρίσιμες ερωτήσεις. Η πορεία της εξόδου από το σκοτάδι προς το φως άρχισε όταν τις υπέβαλα – επέβαλα στον εαυτό μου, γυρεύοντάς του ν’ αποκριθεί ειλικρινά.

Κατ’ αρχάς, παρατήρησα και κατέγραψα φυσικά χαρακτηριστικά και σωματικές λειτουργίες (βάρος και σκελετό, υφή μαλλιών και δέρματος, πέψη). Κατόπιν κοίταξα τις καθημερινές συνήθειες (ποσότητα και ποιότητα ύπνου, ποσότητα και είδη φαγητού, ώρες γευμάτων), ύστερα τις προτιμήσεις (θερμά ή ψυχρά κλίματα) και τις αντιδράσεις μου σε συγκεκριμένες συνθήκες (π.χ. πώς αισθάνομαι και συμπεριφέρομαι υπό πίεση) και, τέλος, χαρακτηριστικά μου γνωρίσματα – καλά και κακά (δημιουργικότητα, επιμονή – πείσμα, ισχυρογνωμοσύνη).

Έψαξα, μελέτησα κι έπλασα την προσωπική μου συλλογή από αρχές και πρακτικές της Αγιουρβέδα– αυτού του ανθρωποσοφικού συστήματος που γεννήθηκε στην αρχαία Ινδία και έκτοτε διανύει ηπείρους και αιώνες, μεταφέροντας τη γνώση του ευ ζην – της ζωής σε αρμονία με τον Κόσμο και προς την κατεύθυνση της πραγμάτωσης του δυναμικού κάθε ανθρώπου. Την έπλασα σε μορφή λύχνου και μ’ αυτό στα χέρια ξεκίνησα το ταξίδι να συναντήσω τη νέα μου ύπαρξη.

Ακούγεται βαρετό; Κι όμως το ν’ αρχίζεις και να τελειώνεις κάθε μέρα με μια διαδοχή συνηθειών, αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού. Όσο ακατάστατο κι αν είναι το περιεχόμενο της μέρας, αν την ανοίγεις και την κλείνεις με συντονισμένες κινήσεις, μπορείς να πέσεις για ύπνο και να σηκωθείς, γνωρίζοντας ότι έχεις τον έλεγχο σε ό,τι μπορείς να ελέγξεις.

Η δική μου ρουτίνα είναι να σηκώνομαι λίγο πριν ξημερώσει, για ένα μισάωρο διαλογισμού και γιόγκα. Ξεκινάω το πρωϊνό με τη βασικότερη των αγιουρβεδικών συνταγών: ένα ποτήρι χλιαρό νερό με μια μυτούλα σκόνης τζίντζερ. Μετά, φτιάχνω αρωματικό τσάι – την κλασική αγιουρβεδική συνταγή: ένα ξυλάκι κανέλα, μια πρέζα τριμμένο κόλιανδρο, τρεις κοπανισμένους σπόρους καρδάμωμο, τέσσερις κόκκους μαύρου πιπεριού, τρία κεφαλάκια γαρύφαλλα κι ένα φακελάκι φασκόμηλο σε μια μεγάλη κούπα καυτό νερό.

Το ενισχύω με βότανα που θα με βοηθήσουν ν’ αντιμετωπίσω τη μέρα: μια γενναία δόση σκόνης από τον καρπό του amla, προφυλάσσει από κάθε είδους οξείδωση. Κι έπειτα, είναι εκείνη η ανθεκτική, προσαρμογόνα ashwagandha: αν το φυτό αυτό καταφέρνει να μεγαλώσει και επιβιώνει στις πιο απαιτητικές συνθήκες, ε, τότε μπορώ κι εγώ.

Αφού τελειώσει η παραπάνω προπαρασκευαστική ακολουθία, τότε μόνο αρχίζει το κυρίως ημερήσιο πρόγραμμα. Ακόμα και να ήθελα να παραλείψω κάποια από τα βήματά της (που τώρα πια γίνονται σχεδόν χωρίς σκέψη, όπως ανασαίνω), μια γραπτή υπενθύμιση με επαναφέρει στο οικείο μονοπάτι. Πάνω στον υπολογιστή υπάρχει ένα επιτακτικό αυτοκόλλητο: «Τήρησε το Πρόγραμμα».

Το βραδινό τελετουργικό είναι ιερότερο: δύο ώρες πριν αποτραβηχτώ στο υπνοδωμάτιο μ’ ένα βιβλίο, κατεβάζω διακόπτες σε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές. Ένα γρήγορο, αλλά καθαρτικό ντους ακολουθεί ένα ολιγόλεπτο, αλλά απολαυστικό μασάζ στο σώμα – από τα πέλματα που στηρίζουν και έλκουν την ενέργεια της γης, ως το κεφάλι – την πύλη της ουράνιας ενέργειας.

Το χέρι, νοτισμένο σησαμέλαιο (το βασικό έλαιο που χρησιμοποιεί η Αγιουρβέδα – ισορροπημένη σύνθεση, ιδανική για κάθε τύπο δέρματος και εποχή), γλιστρά πάνω στα μέλη σε μεγάλες απλωτές, σε νοερούς κύκλους. Βασικά, είναι μια ιεροτελεστία αγάπης: στα σανσκριτικά, στη γλώσσα που είναι γραμμένα τα αρχαία αγιουρβεδικά κείμενα, η λέξη «λάδι»(“sneha”) σημαίνει επίσης «αγάπη». Η αγιουρβεδική πρακτική της επάλειψης και μάλαξης του σώματος με λάδι, η λεγόμενη abhyanga, είναι επίσης γνωστή ως «θεραπεία αγάπης» .

Όσοι ασχολούνται με το σερφ, ξέρουν ότι το παν είναι να είσαι σε εγρήγορση και την κατάλληλη στιγμή να συλλάβεις το κύμα που αναδύεται για να το ακολουθήσεις με τη σανίδα σου. Ένα τέτοιο κύμα είναι και η πρώτη ώρα της μέρας. Στο αγιουρβεδικό ημερολόγιο, η μέρα διαιρείται σε περιόδους εναλλασσόμενης ενέργειας, σε καθεμιά απ’ τις οποίες υπερέχει το στοιχείο του Αέρα, της Γης και της Φωτιάς.

Οι στοχαστές της Αγιουρβέδα συνιστούν την αφύπνιση πενήντα περίπου λεπτά πριν την ανατολή του ήλιου. Στο ενεργειακό φορτίο εκείνης της ώρας κυριαρχεί το ξεσηκωτικό στοιχείο του Αέρα - η ενέργεια Vata. Αφού βγει ο ήλιος, τη θέση της Vata παίρνει η ενέργεια Kapha, με κυρίαρχο το στοιχείο της Γης. Σ’ αυτή τη φάση, η κινητικότητα περιορίζεται, η μέρα αρχίζει να «φορτώνει» με έγνοιες, φροντίδες και πλάνα. Δεν θέλεις να καταπλακωθείς από τη μάζα των καθηκόντων πριν ακόμα ανοίξεις τα μάτια σου.

“Agni” στη γλώσσα της Αγιουρβέδα είναι η φωτίτσα που καίει μέσα μας – όπως για να παραμείνει κατοικήσιμη η Γη, πρέπει ο πυρήνας της να παραμένει ενεργός (αλλά εντός ορίων), έτσι και ο ανθρώπινος οργανισμός: για να διατηρήσει τη ζωτικότητα του, η θερμότητα στο εσωτερικό του, η εντός μας φωτιά που ρυθμίζει την πέψη, τον μεταβολισμό, το ρυθμό και τη δύναμη της αντλίας της καρδιάς, τη ροή του αίματος προς τα όργανα, πρέπει να σιγοκαίει. Διαρκώς.

Πρέπει να τροφοδοτείται όταν δυναμώνει, πρέπει να συντηρείται όταν είναι στη χαμηλή της ένταση (πίνοντας χλιαρό νερό, ή αφεψήματα βοτάνων), αλλά ποτέ ποτέ δεν πρέπει να σβήσει. Γι’ αυτό όταν, στο απόγειο της πορείας του ήλιου (12 -01.00 μ.μ.), το «καζάνι» μέσα μας βράζει με όλη του τη δύναμη, του δίνουμε το μεγαλύτερο μέρος των θερμίδων που χρειάζεται να καταναλώσει για την ημέρα.

Ούτε το πρωϊνό, ούτε το δείπνο: στο αγιουρβεδικό ημερήσιο διατροφικό πλάνο, το μεσημεριανό είναι το φαγητό με το μεγαλύτερο θερμιδικό φορτίο που οπωσδήποτε πρέπει να περικλείει όλο το φάσμα των γεύσεων (πικρό, ξινό, στυφό, καυτερό, αλμυρό, γλυκό).

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα είναι βαρύ και δύσπεπτο, προκαλώντας λήθαργο: η ποσότητα είναι πάντα λογική (το στομάχι μας, άλλωστε, έχει το μέγεθος που έχουν οι δυο χούφτες μας) και το γεύμα θα πρέπει έχει παρασκευαστεί με απλές πρώτες ύλες· η γεύση θα πρέπει να έχει ενισχυθεί μόνο με μυρωδικά και μπαχαρικά που ξυπνούν την όσφρηση και διεγείρουν το νου.

Συνοδευόμενο από μια χλιαρή κούπα μάραθου, μέντας ή γλυκάνισου και χαμομηλιού, παρέχει την εσωτερική ικανοποίηση της πληρότητας και την απαιτούμενη ενέργεια για την επόμενη φάση της ημέρας, ως το βραδινό ύπνο.

Για τα φιλοσοφικά συστήματα της Ανατολής, η ζωή ξετυλίγεται και εξελίσσεται σε κύκλους που διαγράφονται με συγκεκριμένη ρυθμική συχνότητα. Στο τέλος κάθε προηγούμενου κύκλου, για ν’ ανοίξει ένας καινούργιος που θα γεμίσει με νέες εντυπώσεις κι εμπειρίες, αφήνεται ένα κενό. Είναι ένα διάστημα αναδίφησης εκείνου που υπήρξε, αποδοχής του, παράδοσης στη γαλήνη της ολοκλήρωσης και χαλάρωσης πριν αρχίσει ο νέος κύκλος εγρήγορσης και δράσης.

Στον αγιουρβεδικό ημερήσιο κύκλο, αυτό το κενό διάστημα είναι αφιερωμένο στον ύπνο. Για την Αγιουρβέδα, οι ώρες του νυχτερινού ύπνου είναι πολύτιμες: είναι μια περίοδος θεραπείας του καταπονημένου σώματος και του ταλαιπωρημένου μυαλού, γιατρειάς των εκδορών που η μέρα μπορεί να έχει χαράξει στην ψυχή.

Είναι ώρες ολικής ανάπλασης, μακάριας λήθης και πλήρους επαναφόρτισης. Είναι ο αναγκαίος χρόνος ξεκούρασης των εσωτερικών οργάνων, για να συνεχίσουν να δουλεύουν ακατάπαυστα και γι’ αυτό πρέπει να τον τιμάμε όπως του αξίζει: συμβαδίζοντας με το ρυθμό του.

Με λίγες εξαιρέσεις, κρατώ καθημερινά το τέμπο του: όπως ο ύπνος από μόνος του παραχωρεί τη θέση του στο ρυάκι της κορτιζόλης που με ξυπνά αχάραγα, έτσι αυτόματα με επισκέπτεται τα βράδια κατά τις δέκα. Πια συντονιστήκαμε κι όταν ο γλυκός μου έρχεται, δεν του αντιστέκομαι.

Για να διατηρήσεις την ψυχική σου ειρήνη, η Αγιουρβέδα συμβουλεύει να μην συναστρέφεσαι ανθρώπους που εκδηλώνουν επιθετικότητα, φέρονται κοροϊδευτικά προς τους άλλους, είναι άπληστοι και θρασείς και να μείνεις όσο γίνεται μακριά από τοξικές καταστάσεις. Συνιστά να φέρεσαι με σεβασμό, ευγένεια και καλοσύνη ιδίως προς όσους είναι σε πιο αδύναμη – φυσική ή κοινωνική- κατάσταση από εσένα. Η αγάπη που θα εξωτερικεύεις προς τους άλλο να είναι πρωτίστως αγάπη προς εσένα.

Συγχώρεσε τον εαυτό σου για κάθε φορά που άφησες να σε πληγώσουν, να σε πονέσουν, να σε δηλητηριάσουν. Για κάθε φορά που επέτρεψες να σε πείσουν ότι δεν είσαι αρκετός/ή – έτσι όπως είσαι. Σταμάτα την αυτοκριτική και θα γίνεις λιγότερο επικριτικός/ή απέναντι στους άλλους. Άρχισε να εκπέμπεις από έναν τόπο κατανόησης και συμπόνιας.

«Μακάρι να μπορούσα να σου δείξω, όταν είσαι μονάχη ή στο σκοτάδι, το Εκπληκτικό Φως, του Είναι σου!»

Αλξ